ആധുനിക യജമാനന്മാരുടെ ഗാലക്സിയിൽ, ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഇന്ത്യൻ കലയുമായി പര്യായമായി നിൽക്കുന്ന ഒരു പേര്
എം.എഫ്. ഹുസൈന്റേതാണ്.
1913 സെപ്റ്റംബർ 17 ന് മഹാരാഷ്ട്രയിലെ പാണ്ഡർപൂരിൽ ജനിച്ച ഹുസൈൻ 1937 ൽ ബോംബെയിൽ എത്തി ഒരു ചിത്രകാരനാകാൻ തുടങ്ങി, അവിടെ അദ്ദേഹം നടപ്പാതകളിൽ ഉറങ്ങുകയും തെരുവുവിളക്കുകൾക്ക് കീഴിൽ വരയ്ക്കുകയും ചെയ്തു. സ്വയം പഠിച്ച കലാകാരനായ അദ്ദേഹം സിനിമാ പോസ്റ്ററുകളും ഹോർഡിംഗുകളും വരയ്ക്കുന്നതിലൂടെ തന്റെ കരിയർ ആരംഭിച്ചു, 1941 ൽ കളിപ്പാട്ടങ്ങളും ഫർണിച്ചർ ഡിസൈനുകളും നിർമ്മിക്കാൻ തുടങ്ങി.
ഇന്ത്യയുടെ ‘സംയുക്ത സംസ്കാരത്തെ’ വർണ്ണങ്ങളുടെ സമ്പന്നമായ മൊസൈക്കിലേക്ക് വിവർത്തനം ചെയ്യുന്ന ആധുനിക ഇന്ത്യൻ കലയ്ക്കായി ഒരു മതേതര ഭാഷ അദ്ദേഹം സങ്കൽപ്പിച്ചു. 1947-ൽ സ്ഥാപിതമായ പ്രോഗ്രസീവ് ആർട്ടിസ്റ്റ്സ് ഗ്രൂപ്പിലെ അംഗമെന്ന നിലയിൽ, സ്വാതന്ത്ര്യാനന്തര ദശകങ്ങളിൽ ഇന്ത്യൻ കലയ്ക്ക് ഒരു പുതിയ സ്വാതന്ത്ര്യം പ്രഖ്യാപിച്ചു. ഒരു പെരിപാറ്റെറ്റിക് ചിത്രകാരനായ ഹുസൈൻ, ഭൂമിശാസ്ത്രപരവും ആശയപരവുമായ പ്രദേശങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുകയും, ചിത്രകലയ്ക്കും കവിതയ്ക്കും, അസംബ്ലേജിനും പ്രകടനത്തിനും, ഇൻസ്റ്റാളേഷനും സിനിമയ്ക്കും ഇടയിൽ ഇഷ്ടാനുസരണം സംക്രമിക്കുകയും ചെയ്തു. അദ്ദേഹം വാചകത്തിലും ചിത്രങ്ങളിലും പരീക്ഷണം നടത്തി, സംഗീതജ്ഞരോടൊപ്പം വരച്ചു, സംഗീതത്തിന്റെ അവ്യക്തതയെ ബ്രഷ്‌സ്ട്രോക്കിന്റെ കൃത്യതയിലേക്ക് വിവർത്തനം ചെയ്തു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആദ്യ ചിത്രമായ ത്രൂ ദി ഐസ് ഓഫ് എ പെയിന്റർ എന്ന ഹ്രസ്വചിത്രം 1967-ൽ ബെർലിൻ അന്താരാഷ്ട്ര ചലച്ചിത്രമേളയിൽ ഗോൾഡൻ ബിയറിനെ നേടി.
ഹുസൈൻ കുതിരകളുടെ ചിത്രങ്ങളിലൂടെ പ്രശസ്തി നേടി, എന്നിരുന്നാലും മദർ തെരേസയെക്കുറിച്ചോ ബ്രിട്ടീഷ് രാജിനെക്കുറിച്ചോ ഉള്ള പരമ്പരയിലൂടെ അദ്ദേഹം അത്രയും തന്നെ പ്രശസ്തനായി. അദ്ദേഹത്തിന്റെ കൃതികൾ തലമുറകളായി കലാകാരന്മാർ തമ്മിലുള്ള ബന്ധത്തെ പ്രതിഫലിപ്പിച്ചു, കൂടാതെ പുരാണ അർത്ഥം ഉൾക്കൊള്ളുന്ന രൂപങ്ങളും രൂപങ്ങളും ഉപയോഗിച്ച് ഇന്ത്യയുടെ സമന്വയ സംസ്കാരത്തെ അദ്ദേഹം പരാമർശിച്ചു, നിലവിലുള്ള കലാരീതികൾക്ക് അനുസൃതമായി അവയ്ക്ക് ഒരു ആധുനിക മേക്കോവർ നൽകി.
1966-ൽ പത്മശ്രീ, 1973-ൽ പത്മഭൂഷൺ, 1991-ൽ പത്മവിഭൂഷൺ എന്നീ പുരസ്കാരങ്ങൾ നൽകി ഇന്ത്യൻ സർക്കാർ ഹുസൈനെ ആദരിച്ചു. തൊണ്ണൂറുകളിൽ പോലും, ലണ്ടനിലും ദുബായിലും പ്രവാസ ജീവിതം നയിച്ചിട്ടും അദ്ദേഹം ചിത്രരചന തുടർന്നു. വധഭീഷണികളും അശ്ലീല കേസുകളും കാരണം 2006-ൽ ഇന്ത്യയിൽ നിന്ന് പലായനം ചെയ്തു. 2010-ൽ അദ്ദേഹം ഖത്തർ പൗരത്വം സ്വീകരിക്കുകയും 2011 ജൂൺ 9-ന് ലണ്ടനിൽ വച്ച് അന്തരിക്കുകയും ചെയ്തു.
